ศาลอาญาระหว่างปท.ออกหมายจับ ปธน.ซูดานข้อหาอาชญากรสงคราม

[sunny]

รอยเตอร์

- ศาลอาญาระหว่างประเทศ (ไอซีซี) ในกรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ สั่งออกหมายจับกุมตัวประธานาธิบดีโอมาร์ ฮัสซัน อัล บาชีร์แห่งซูดานในข้อหาก่ออาชญากรรมสงครามในแคว้นดาร์ฟูร์แล้วในวันพุธ (4) ท่ามกลางความหวั่นวิตกของหลายประเทศว่าความวุ่นวายในพื้นที่ดังกล่าวอาจหนักข้อขึ้นกว่าเดิม ทางด้านบาชีร์ตอบโต้ด้วยการจัดชุมนุมผู้สนับสนุนเขาหลายหมื่นคนเมื่อวานนี้(5) และบอกว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นกโลบายของพวกนักล่าอาณานิคม

ครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกที่ไอซีซีออกหมายจับผู้นำประเทศในขณะที่ยังดำรงตำแหน่งอยู่ โดยไอซีซีได้ฟ้องบาชีร์ในข้อหาก่ออาชญากรรมสงคราม และก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติรวม 7 กระทงด้วยกัน ซึ่งรวมทั้งฆาตกรรม ข่มขืน และทำการทรมาน แต่ไม่มีข้อหาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์

ทั้งนี้ สหประชาชาติระบุก่อนหน้านี้ว่า ในแคว้นดาร์ฟูร์ ซึ่งอยู่ทางภาคตะวันตกของซูดาน มีการสังหารประชาชนไปมากถึง 300,000 คน นับตั้งแต่กลุ่มกบฎ ซึ่งส่วนใหญ่มิใช่ชาวอาหรับ ลุกขึ้นจับอาวุธต่อสู้กับรัฐบาลเมื่อปี 2003 แต่รัฐบาลซูดานระบุตัวเลขว่ามีเพียงราว 10,000 คน

"เหยื่อผู้เคราะห์ร้ายล้วนแต่เป็นพลเรือน ซึ่งเขา(บาชีร์)มีหน้าที่ต้องปกป้องดูแลในฐานะที่เป็นประธานาธิบดีของประเทศ" หลุยส์ โมเรโน-โอคัมโป หัวหน้าอัยการของไอซีซี กล่าว และเสริมว่าซูดานจำเป็นต้องปฏิบัติตามหมายจับ "อาจจะเป็นสองเดือนหรือสองปี แต่เขาจะต้องถูกพิพากษา"

ปฏิกิริยาจากนานาชาติต่อการตัดสินใจของไอซีซีมีหลากหลายกันไป กล่าวคือ ฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีการต่างประเทศของสหรัฐฯ ขานรับการออกหมายจับดังกล่าวเช่นเดียวกับที่บันคีมูน เลขาธิการสหประชาชาติ ได้ขอให้ซูดานให้ความร่วมมือกับศาล ส่วนจีน, สหภาพแอฟริกา, และสันนิบาติชาติอาหรับ มีความเห็นว่าการออกหมายจับอาจทำให้เกิดความไร้เสถียรภาพในภูมิภาคดังกล่าว และทำให้ความขัดแย้งในเขตดาร์ฟูร์เลวร้ายลง รวมทั้งจะเป็นอุปสรรคต่อข้อตกลงสันติภาพระหว่างซูดานเหนือกับกลุ่มทางใต้ที่ค่อนข้างเป็นอิสระ

นอกจากนั้น จีนยังแจ้งคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติในวันพฤหัสบดี (5) ว่าให้ใส่ใจรับฟังเสียงเรียกร้องจากประเทศในแอฟริกา และอาหรับ รวมทั้งให้ระงับการออกหมายจับบาชีร์ด้วย

ทางด้านประธานาธิบดีบาชีร์ได้ตอบโต้การถูกหมายจับจากไอซีซีคราวนี้ โดยบอกกับที่ประชุมนักการเมืองระดับสูง ซึ่งจัดขึ้นในกรุงคาร์ทูม เมืองหลวงของซูดานวานนี้ว่า "เราจะจัดการอย่างสมน้ำสมเนื้อ และเด็ดขาดกับใครก็ตามที่พยายามพุ่งเป้าเล่นงานเสถียรภาพ และความมั่นคงของเประเทศเรา" พร้อมกับแจ้งว่า ได้สั่งขับไล่องค์การให้ความช่วยเหลือของต่างชาติรวม 10 องค์การออกไปจากซูดาน

เวลาต่อมา เขายังได้กล่าวปราศรัยกับกลุ่มผู้สนับสนุนเขาจำนวนนับหมื่นคน ซึ่งถือแผ่นป้ายประณามอัยการของไอซีซีว่าเป็นอาชญากร โดยบาชีร์บอกว่า ไอซีซีเป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งของลัทธิล่าอาณานิคม ซึ่งพุ่งเป้าหมายเล่นงานซูดาน เพราะต้องการน้ำมัน, ก๊าซธรรมชาติ, และทรัพยากรอื่นๆ ของซูดาน

การขับไล่องค์การให้ความช่วยเหลือต่างชาติของซูดาน ทำให้เกิดความวิตกกันว่าจะเกิดวิกฤตทางด้านมนุษยธรรมขึ้นมา
ทั้งนี้สหประชาชาติ และองค์การด้านความช่วยเหลืออื่นๆ มีปฏิบัติการให้ความช่วยเหลือเชิงมนุษยธรรม ซึ่งเป็นปฏิบัติการชุดใหญ่ที่สุดในโลกอยู่ในแคว้นนี้

อนึ่ง บาชีร์เป็นผู้นำประเทศคนที่สามที่ถูกศาลระหว่างประเทศตั้งข้อหาในขณะยังดำรงตำแหน่ง ผู้นำอีกสองคนคือชาร์ลส์ เทเลอร์แห่งไลบีเรีย และสโลโบดาน มิโลเซวิกแห่งยูโกสลาเวีย แต่ทั้งคู่ถูกตั้งข้อหาโดยศาลระหว่างประเทศพิเศษเฉพาะกิจ ได้แก่ ศาลพิเศษสำหรับเซียราลีโอน และศาลอาญาระหว่างประเทศสำหรับอดีตยูโกสลาเวียตามลำดับ

อย่างไรก็ดีในที่สุดแล้วทั้งคู่ต่างถูกกดดันให้ลงจากตำแหน่ง และเข้าสู่กระบวนการพิจารณาคดีระหว่างประเทศที่กรุงเฮกในเวลาต่อมา